Czym jest badanie okresowe pojazdu?
Każdy właściciel auta musi dbać o jego stan techniczny. Aby spełnić ten obowiązek, trzeba regularnie decydować się na przegląd techniczny pojazdu. Przepisy nakładają obowiązek przeprowadzania tych badań, a ich brak wiąże się z dotkliwymi sankcjami. Okresowe badanie techniczne to nic innego, jak rutynowa kontrola, podczas której specjalista ocenia, czy pojazd jest sprawny i nadaje się do jazdy po drogach publicznych. Kluczowym aspektem jest określenie tego, czy auto nie stanowi zagrożenia dla kierowcy, pasażerów oraz pozostałych uczestników ruchu drogowego.
Chcąc dokonać przeglądu, należy zgłosić się do stacji kontroli pojazdów przed upływem ważności bieżącego przeglądu technicznego. Kara za brak przeglądu może nie tylko uderzyć w nasz portfel. Warto dodać, że jazda samochodem, które może nie spełniać istotnych kryteriów bezpieczeństwa, wiążę się ze stwarzaniem niepotrzebnego ryzyka na drogach.
Które pojazdy muszą przechodzić okresowe badania techniczne?
Nowe auta opuszczające salon mają ważne badanie techniczne przez trzy lata. Następny przegląd trzeba zrobić po dwóch latach od pierwszego. Pojazdy mające więcej niż pięć lat, a więc większość samochodów jeżdżących po polskich drogach, muszą przechodzić badanie techniczne co najmniej raz w roku – dotyczy to zarówno aut osobowych, pojazdów rolniczych, wolnobieżnych, ciężarowych, motocykli, jak i quadów. Co więcej, same badania techniczne dzielą się na trzy kategorie:
- Okresowe badania techniczne – są to regularne kontrole przeprowadzane w przypadku większości pojazdów używanych na drogach publicznych. Ich częstotliwość zależy od rodzaju pojazdu oraz jego wieku. Za zaniedbanie tego obowiązku grodzi mandat za brak przeglądu technicznego.
- Dodatkowe badania techniczne – zwykle są zarządzane przez organy kontroli ruchu drogowego. O ich konieczności może nas powiadomić policja czy inspekcja transportu drogowego. Przykład: podczas rutynowej kontroli funkcjonariusze drogówki mogą uznać, że pojazd stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu lub nie spełnia norm ochrony środowiska (hałasuje bądź emituje zbyt dużo spalin). Wówczas zamiast kary za brak przeglądu (który jest aktualny) kierowca otrzyma pisemne polecenie udania się na dodatkowe badania techniczne, adekwatne dla danego pojazdu.
- Badania zgodności z warunkami technicznymi – ta kategoria dotyczy samochodów zabytkowych będących przed pierwszą rejestracją. Właściciele takich aut są zwolnieni z obowiązku prowadzenia okresowych badań technicznych.
Jeśli posiadasz samochód osobowy, pierwsze badanie techniczne musisz przeprowadzić przed upływem trzech lat od jego pierwszej rejestracji. Drugie badanie należy wykonać przed upływem pięciu lat, a kolejne już co roku.
Jaki jest mandat za brak przeglądu technicznego?
Jeszcze kilka lat temu mandaty za brak przeglądu nie były aż tak wysokie. Zdarzało się, że za brak ważnego przeglądu groziło nam od kilkudziesięciu do maksymalnie kilkuset złotych kary. Zmiany nastąpiły wraz z wprowadzeniem nowego taryfikatora mandatów, który obowiązuje od 2022 roku. Obecnie, w 2024 roku, minimalna kara za brak przeglądu wynosi 1500 zł, a maksymalnie może sięgać nawet 5000 zł – zależy to głównie od okresu, jaki upłynął od chwili wygaśnięcia poprzedniej diagnostyki. Co więcej, wysokość mandatu może zostać podwyższona przez inne czynniki. Na przykład: jeśli kierowca popełni równocześnie dwa wykroczenia, kara wzrośnie do 6000 zł. Im więcej, tym gorzej. Za złamanie kilku przepisów drogowych pojazdem z nieważnym przeglądem przyjdzie nam zapłacić nawet dwa razy tyle. Gdy sprawa trafi do sądu (po odmowie przyjęcia mandatu), a sędzia uzna winę kierowcy, ten może zostać ukarany grzywną w wysokości do 30 tys. zł.
Warto też pamiętać o obowiązkowym wyposażeniu każdego auta. W bagażniku mamy obowiązek wozić gaśnicę proszkową. Na zdjęciu produkt dostępny w sklepie MKN-MOTO.pl
Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego przy braku przeglądu – kara, która dodatkowo uprzykrzy nam życie
Jeśli dojdzie do zatrzymania dowodu rejestracyjnego i auto zostanie skierowane na badania techniczne, kierowca dostaje siedem dni na ich realizację. Dokument przekazany przez policjanta z drogówki nie zastępuje dowodu rejestracyjnego. Teoretycznie poruszać się z nim możemy tylko wtedy, kiedy kierujemy pojazd do najbliższej stacji kontroli pojazdów. Co więcej, warto przypomnieć, że od 1 października 2018 roku nie trzeba wozić przy sobie dowodu rejestracyjnego. W przypadku jego zatrzymania, brak fizycznego dokumentu nie ma żadnego znaczenia. Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego odbywa się teraz „wirtualnie” – poprzez wprowadzenie odpowiedniej informacji do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Chodzi tu przede wszystkim o uznanie pojazdu za niezdolny do jazdy po drogach publicznych, a nie, co warto podkreślić, fizyczne zatrzymanie dokumentu.
Jeżeli samochód zatrzymany do kontroli nie ma ważnego przeglądu od dłuższego czasu, np. od roku, właściciel nie uniknie dodatkowych kosztów, w tym kosztów wynajęcia lawety, która odwiezie pojazd na najbliższy parking lub prosto do stacji diagnostycznej pojazdów.
Mandat za brak przeglądu – jak odzyskać dowód rejestracyjny pojazdu?
Jeśli kierowca zapomniał o terminie badania technicznego i jego dowód rejestracyjny został „wirtualnie” zatrzymany, powinien najpierw udać się do okręgowej stacji kontroli pojazdów, by dokonać stosownego badania okresowego. Co ciekawe, do niedawna formalności związane z odzyskaniem dowodu rejestracyjnego były uciążliwe, w związku z czym, pomimo niskich kar, nie opłacało się jeździć bez przeglądu. Dlaczego? Ponieważ później czekała nas procedura odzyskiwania dowodu rejestracyjnego. Dziś jest nieco inaczej, bo w 2018 roku kwestie związane z dowodem rejestracyjnym zostały przeniesione do świata wirtualnego. Obecnie to pracownicy stacji kontroli pojazdów mogą usunąć wpis o zatrzymaniu dowodu z bazy CEPiK. Oprócz tego może to zrobić urząd – po okazaniu, że taki przegląd faktycznie miał miejsce.
Ubezpieczenie OC i AC a brak ważnego przeglądu technicznego auta
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku dobrowolnych ubezpieczeń, czyli umów AC. Tu wiele zależy od postanowień sporządzonego dokumentu (warto je przeczytać przed podpisaniem!). Właściciel pojazdu bez ważnego badania technicznego, oczekujący odszkodowania z AC, może spotkać się z odmową. W większości przypadków Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) zawierają klauzule wyłączające odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkody spowodowane przez pojazdy bez aktualnych badań technicznych. To kruczek, który często jest pomijany przez kierowców. Ubezpieczyciele najczęściej uznają, że taki pojazd jest niesprawny i stanowi zagrożenie na drodze, jednakże podejście do kwestii wyłączeń może się różnić w zależności od firmy ubezpieczeniowej.
Cena przeglądu technicznego auta
Wiemy już, co grozi za brak przeglądu i jak dużego mandatu możemy się spodziewać. Czas poznać uśrednione ceny za badania okresowe pojazdów. Za diagnostykę samochodu osobowego przyjdzie nam zapłacić około 100 zł. Jeśli auto posiada instalację gazową, kwota ta może wzrosnąć maksymalnie dwukrotnie. Tańszy jest przegląd techniczny motocykla, który kosztuje nie więcej niż 100 zł. Za ciężarówki i pojazdy rolnicze przyjdzie nam z kolei zapłacić około 150 zł w zależności od ich wielkości.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o przegląd techniczny pojazdu
Co to jest badanie okresowe pojazdu?
Badanie okresowe pojazdu jest obowiązkowym procesem, który każdy właściciel auta musi regularnie przeprowadzać, aby utrzymać pojazd w odpowiednim stanie technicznym. Polega ono na rutynowej kontroli, podczas której wykwalifikowany specjalista ocenia sprawność pojazdu oraz jego zdolność do bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych. Przeprowadzenie tego badania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa jest niezbędne, a jego zaniedbanie może skutkować dotkliwymi sankcjami finansowymi.
Jaki mandat grozi za brak przeglądu technicznego?
W 2024 roku kara za brak ważnego przeglądu technicznego pojazdu wynosi minimum 1500 zł, a maksymalnie może sięgać nawet 5000 zł, zależnie od czasu, jaki minął od ostatniego badania. W przypadku popełnienia dwóch wykroczeń jednocześnie mandat może wzrosnąć do 6000 zł. W sytuacji, gdy sprawa trafi do sądu po odmowie przyjęcia mandatu, kierowca może być ukarany grzywną nawet do 30 tys. zł.
Jak często należy wykonywać przegląd techniczny auta?
O ile nie mówimy o nowym pojeździe, który ma podbity przegląd przez pierwsze trzy lata po wyprodukowaniu, powinniśmy oddawać auto do przeglądu co najmniej raz w roku.
Czy brak przeglądu wiążę się z zabraniem dowodu rejestracyjnego?
Brak przeglądu nie zawsze wiąże się z fizycznym zabraniem dowodu rejestracyjnego. Jeśli dokument zostanie zatrzymany przez policję na drodze, kierowca ma siedem dni na przeprowadzenie wymaganych badań technicznych. W ciągu tygodnia kierowca porusza się z tymczasowym dowodem, który teoretycznie obowiązuje tylko wtedy, gdy udajemy się do stacji diagnostyki pojazdów. Od 1 października 2018 roku nie jest obowiązkowe wożenie ze sobą fizycznego dowodu rejestracyjnego, a zatrzymanie odbywa się w systemie CEPiK.
Czy są pojazdy, których nie obowiązują badania okresowe?
Tak, są takie pojazdy, które nie muszą mieć ważnego przeglądu technicznego. Dotyczy to przede wszystkim aut zabytkowych. Niemniej jednak do poruszania się po drogach takim samochodem wymagane jest wykupienie tymczasowego ubezpieczenia OC.